KARS MÜZESİ MÜDÜRLÜĞÜ
İletişim Bilgileri:
Adres : İstasyon, Cumhuriyet Cd. No:385, 36000 KARS
Tel : 0 474 212 38 17
Faks : 0 474 212 14 30
E-posta : karsmuzesi@ktb.gov.tr
Sorumlu olduğu il/ilçe :
Kars, Ardahan ve Ağrı illeri ve ilçeleri
Bağlı Birimleri :
Kars Müzesi
Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi
Ani Ören Yeri
Ağrı İshak Paşa Sarayı
KARS MÜZESİ
Adres: İstasyon, Cumhuriyet Cd. No:385, 36000 Kars
Müze Ziyaret Saatleri (Yaz/Kış): 08:00/17:00
1959
yılında kurulan Kars Müzesi, bugünkü hizmet binasına 1980 yılında
taşınmıştır. Müze binası 1400 m² kapalı alana sahip olup, binanın idari
ve depo bölümleri 500 m², teşhir salonları ise 900 m²’den oluşmaktadır.
Kars
Müzesi arkeolojik eser salonlarında Paleolitik, Neolitik, Kalkolitik,
Erken Tunç çağları, Urartu, Roma, Doğu Roma, Selçuklu ve Beylikler
dönemlerine ait eserler kronolojik olarak sergilenmektedir.
Etnografya
salonunda ise 18-19. yüzyıla ait dokuma halı ve kilimler, gümüş
kemerler, el yazması Kuran-ı Kerimler, mutfak kapları ile süs eşyaları
sergilenmektedir.
Müze bahçesinde ise 13 ve 14. yüzyıllara ait Akkoyunlu ve Karakoyunlu Dönemi koç ve koyun mezar taşları bulunmaktadır.
Kars
Müzesi bir bölge müzesi konumunda bulunduğundan müzede sergilenen
eserler Kars, Ardahan, Ağrı ve Iğdır illerinde bulunan taşınır kültür
varlıklarından oluşmuştur. Müzedeki arkeolojik eserler başta Ani
Örenyeri’nde sürdürülen kazılardan ya da bölgedeki yüzey
araştırmalarından gelen eserlerden oluşmaktadır. Etnografik eserler ise
Kars, Ardahan, Ağrı ve Iğdır illerinden satın alma yoluyla müzeye
kazandırılan eserlerden oluşmaktadır.
KAFKAS CEPHESİ HARP TARİHİ MÜZESİ
Adres: Örnek Mah, Azat Çk. DSİ yanı, No: 1 Kars
Müze Ziyaret Saatleri (Yaz/Kış): 08:00/19:00- 08:00/17:00
Osmanlı
İmparatorluğu’nun 1677 tarihinde imzaladığı Karlofça Antlaşması’ndan
sonra devletin doğu sınırlarında yeni savunma sistemleri oluşturmak
amacıyla 1734 tarihinden başlayarak Kars şehrini doğudan Ruslara,
güneyden İran’a karşı savunacak tahkimatlar (tabyalar) oluşturulmaya
başlanmış ve 17. yüzyıl sonuna kadar bu çalışmalar devam etmiştir.
Kanlı
Tabya binası 1803 tarihinde Sultan III. Selim döneminde Yeni Tabya
ismiyle yapılmış 46 adet tabyadan bir tanesidir. 1828 yılında Rusların
Kars’a yaptığı bir gece baskını sırasında tabyadaki askerlerin tamamı
şehit edildiği için bu tabyanın adı Kanlı Tabya olarak anılmıştır. Kanlı
Tabya binası Kars şehrini güney cepheden korumak için yapılmış ve
günümüze kadar mimari özelliklerini koruyarak ulaşmıştır.
Tabya
binası, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından
sürdürülen restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından, teşhir
tanzim işlemleri bitirilip Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi olarak
hizmete açılmıştır.
Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesinde, Kafkas
Cephesi’nde yapılan savaşlar hakkında bilgilerin bulunduğu tarihi
belgeler, askerlerimizin yazmış oldukları ağıt ve mektuplar, Sarıkamış
şehitlerimizin anısına yapılmış olan şehitler yolu, savaşlara katılmış
olan subay ve askerlerin o günkü savaş şartları içerisinde günlük
yaşamının canlandırılmış olduğu ve silikon heykellerle zenginleştirilmiş
revir, ameliyathane, koğuş ve mutfak bölümleri sergilenmektedir.
Ayrıca şehitlerimizin anısına yapılan bir savaş enstelasyonu odası
bulunmaktadır.
Etnografik eserlerin sergilendiği Müze Koleksiyonu
bölümünde ise Sarıkamışta kar ve soğuk nedeniyle şehit olmuş askerler
anısına yapılmış olan Kar Enstelasyonu bölümü ve başta Gazi Mustafa
Kemal Atatürk olmak üzere Doğu Cephesinde yakın tarihimize yön veren
Gazi Ahmet Muhtar Paşa, Kazım Karabekir Paşa ve Halit Paşa gibi önemli
askeri şahsiyetler ile Cihangiroğlu İbrahim Bey ile Kurt İsmail Paşa
gibi yerel tarihi şahsiyetleri tanıtan panoların yer aldığı Tanıtım
Salonu bulunmaktadır.
Ayrıca toplam 7000m²’lik açık alan ve
1200m²’lik kapalı alanı bulunan Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi
bahçesinde 13 Ekim 1921 Kars Antlaşması için Kars’a gelen Rus askeri
heyeti tarafından 15. Kolordu Komutanı olan Kazım Karabekir Paşa’ya
hediye edilen ve Kazım Karabekir Paşa’nın iki yıl süreyle Kars – Erzurum
arasında Kolordu Komutanlığı yaptığı süre içerisinde seyahatlerinde
kullandığı Beyaz Vagon da sergilenmektedir.
AĞRI İSHAK PAŞA SARAYI
Adres : Yukarıtavla, Doğubayazıt/AĞRI
Tel : 0 472 215 32 17
Müze Ziyaret Saatleri (Yaz/Kış) : 09:00/18:00- 09:00/16:00
İshak Paşa Sarayı, saraydan öte bir külliyedir. İstanbul Topkapı Sarayı'ndan sonra Son Osmanlı Dönemi'nde yapılmış sarayların en ünlüsüdür. Doğubeyazıt İlçesi'nin 5 km. doğusunda, bir dağın yamacındaki tepe üzerine kurulan Saray, Osmanlı İmparatorluğu'nun Lale Devri'ndeki son büyük anıtsal yapısıdır. 18. yy. Osmanlı mimarisinin en belirgin ve seçkin örneklerinden olduğu kadar, sanat tarihi yönünden de değeri büyüktür. Sarayın Harem Dairesi Taçkapı kitabesine göre yapılış tarihi Hicri 1199, Miladî 1784'tür.
Saray binasının bulunduğu zemin vadi yakası olduğundan, kayalık ve sert bir yerdir. Eski Beyazıt Şehri'nin merkezinde olmasına rağmen, bu yapının üç tarafı (kuzey, batı, güney) dik ve meyillidir.
Saray Osmanlı, Fars ve Selçuklu uygarlığının mimari üslubunu bünyesinde toplayan bir özellik taşır. Çıldıroğullarından II. İshak Paşa ile Çolak Abdi Paşa tarafından 1685'te yaptırılan Saray’a, 1784'te son şekil verilmiştir. Yapı yaklaşık olarak 115x50 m. ölçülerinde bir alana kurulmuştur. Kesme taştan yapılan sarayın doğu cephesindeki portalı kabartma ve süslemeleriyle Selçuklu sanatının özelliklerini yansıtır.
Saray iki avlu ve bu avluda bulunan yapılar topluluğundan meydana gelmiştir. Birinci avludaki yapıların bazıları yıkılmıştır. Dört tarafı yapılarla çevrili ikinci avlu dikdörtgen planlıdır. Girişe göre sağ tarafta selamlık ve onun arkasında haremlik vardır. Bunların sonunda cami ve türbe bulunmaktadır. Saray iki kattan oluşmaktadır. 366 oda da bu iki kat içinde yer almaktadır. Her odada taştan yapılmış ocaklar vardır. Taş duvarlardaki boşluklar bütün yapının merkezi bir ısıtma sistemine sahip bulunduğunu göstermektedir.
Divan salonu 20x3 m. boyutlarındadır. Duvarları ve tabanı taştandır. Duvarları Türk hat sanatının örnekleriyle, sülüsle yazılmış ayet ve beyitlerle süslüdür. Burada yer alan "İshak meram üzere kerem kıldı cihanı-Binyüzdoksandokuz buna oldu tarih" beytinden sarayın miladî 1784 yılında tamamlandığı anlaşılmaktadır. Sarayın ikinci avlusundaki türbe, kesme taştan yapılmıştır. Bu sekizgen türbe, Selçuklu türbe mimarisi geleneğinin tipik örneği olan kümbet şeklindedir ve iki katlıdır. Duvarları geometrik motiflerle süslüdür. Bu türbede Çolak Abdi Paşa, İshak Paşa ve yakınları yatmaktadır.