Muğla Bodrum Sualtı Müze Müdürlüğü
Muğla Bodrum Sualtı Müze Müdürlüğü
BODRUM SUALTI ARKEOLOJİ MÜZESİ MÜDÜRLÜĞÜ
İletişim Bilgileri:
Adres: Çarşı Mahallesi, Kale Caddesi, No:36 Bodrum/MUĞLA
Tel: 0 252 316 25 16-0 252 316 10 95
Faks: 0 252 313 76 46
E-posta: bodrummuzesi@kultur.gov.tr
Sorumlu Olduğu İl/İlçe:
Muğla, Bodrum
Bağlı Birimleri:
Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi
Maussolleion Anıt Müzesi
Bodrum Zeki Müren Sanat Müzesi
Bodrum Antik Tiyatrosu
BODRUM SUALTI ARKEOLOJİ MÜZESİ
Adres: Çarşı Mahallesi, Kale Caddesi, No:36 Bodrum/MUĞLA
Müze Ziyaret Saatleri:
Yaz: (01 Nisan-30 Eylül) 08.30-19.00
Covid-19 Sürecinde: 10.00-17.00
Kış: (01 Ekim-31 Mart) 08.30-17.30
Covid-19 Sürecinde: 10.00-17.00
Pazartesi Günleri Kapalı
1960 yılında George F. Bass’ın Antalya-Finike-Gelidonya Batığı’na ait eserleri kaleye getirmesiyle birlikte kalede bir müze deposu oluşturulur. Haluk Elbe’nin atanmasıyla müze düzenlenir ve 6 Kasım 1964’te “Bodrum Müzesi” adıyla ziyarete açılır. Bodrum Müzesinde sergilenen eserlerin büyük bir kısmının sualtı buluntusu olması nedeniyle 25 Mart 1981 tarihinde “Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi” adını alır. Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi ülkemizin ilk ve tek, dünyanın ise sayılı sualtı arkeoloji müzeleri arasında yer almaktadır.
Çok iyi korunarak günümüze ulaşan kalenin inşasına Rhodos Adası’nda yaşayan St. Jean şövalyeleri tarafından 1406 yılında başlanmıştır. Kalenin mimarı olan Heinrich Schlegelholt dünyanın yedi harikasından biri olan Maussolleion’un yeşil blok taşlarını, heykellerini ve kabartmalarını kalenin duvarlarında kullanmış ve anılarında Maussolleion için “alaşağı ettik, kırdık, parçaladık” demiştir. Daha sonraki dönemlerde kale, askeri gelişmelere paralel olarak çeşitli mimari yenilikler ve onarımlar geçirmiştir.
Fatih,1480 yılında Rhodos ve Bodrum’a bir donanma gönderse de kale alınamamış ancak Rhodos’un fethinden sonra 5 Ocak 1523’te Türklerin eline geçmiştir.1671’de Bodrum’a gelen Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde kalede bir dizdar ve altmış nefer olduğundan söz etmiştir. Bir dönem hapishane olarak da kullanılan Bodrum Kalesi, I. Dünya Savaşı’nda bombardımana maruz kalmıştır. Kareye yakın bir plana sahip olan kale 33 dekarlık bir alanı kaplamaktadır. İç kaleye altı kapıdan geçilerek ulaşılır. Fransız, İngiliz, Alman, İtalyan ve Yılanlı kule olmak üzere toplamda 5 adet kuleye sahip olan Kalenin restorasyon çalışmaları halen devam etmekte olup 2020 yılı sonunda tamamlanması öngörülmektedir.
MAUSOLEUM ANIT MÜZESİ
Adres: Tepecik Mahallesi, Turgut Reis Caddesi, No:93 Bodrum/MUĞLA
Müze Ziyaret Saatleri:
Yaz: (01 Nisan-30 Eylül) 08.30-19.00
Covid-19 Sürecinde: 10.00-17.00
Kış: (01 Ekim – 31 Mart) 08.30-17.30
Covid-19 Sürecinde:10.00-17.00
Pazartesi Günleri Kapalı.
24 yıl boyunca Karia Satraplığı yapan Maussollos, iktidarının ihtişamını ölümünden sonra da devam ettirmek için, kendisine bir mezar anıtı yaptırmaya başlamıştır. Ancak Maussollos mezarın bitişini görememiş M.Ö. 353 yılında ölümünden sonra karısı tarafından devam ettirilmiştir. Maussolleion’un inşasında döneminin en ünlü heykeltıraşları ve mimarları ile çalışılmış, Prokonnessos (Marmara) adasından getirilen mermerler ve Bodrum Koyunbaba Mevkii’nde yer alan taş ocağından getirilen yeşil renkli taşlar kullanılmıştır. Yapı o kadar ihtişamlıdır ki antik dönem yazarları bu yapıdan “Dünyanın Yedi Harikası” ndan biri olarak bahseder. Öyle ki günümüzde anıt mezarlar için kullanılan Mozole kelimesinin kaynağı da “Maussolleion” dan gelmektedir.
Anıt Mezarın inşasında iki mimarın adı geçmektedir. Bunlardan ilki aynı zamanda Priene Athena Tapınağı’nın da mimarı olan Pytheos’dur. Diğer bir mimar ise Satyros’tur. Antik metinlere göre Pytheos inşa tekniklerinde o kadar zarif bir işçilik kullanırdı ki ayrıca bir süsleme yapılmasına gerek kalmazdı. 105x242 metre ölçülerinde bir teras üzerinde inşa edilen mezar, dört ana bölümden oluşur. En altta yüksek bir podyum, üzerinde 36 adet ion tarzı sütunlara sahip bir bölüm, bu bölümün üzerini örten 24 basamaklı çatı ve en üstte de Quadriga (dört atlı araba) içinde Maussollos ve Artemisia’nın heykelleri yer almaktadır. Anıtın yüksekliği bu şekliyle yaklaşık 50 metredir.
Antik yazar Vitrivius, Amazon-Yunan savaşlarının sahnelendiği kabartmalar ve diğer heykeltıraşlık eserlerinde M.Ö. 4. yüzyılın en önemli heykeltıraşlarından olan Skopas, Leokhares, Bryaksis ve Timotheus’un çalıştığını bildirmektedir. Anıtın Doğu cephesinde Skopas, batı cephesinde Leokhares, kuzey cephesinde Bryaksis ve güney cephesinde Timotheus çalışmıştır. Çatıda yer alan Quadriga, yapının mimarı Pytheos tarafından yapılmıştır.
Maussollos öldükten sonra yakılan bedeninin külleri mezarın podyum kısmında yer alan odaya konulmuş ve kapı bir daha açılmamak üzere kapatılmıştır. Dönemin ritüellerine uygun olarak genişçe merdivenlerle inilen mezar odasının önünde tavuk, koyun, inek gibi hayvanlar kurban edilerek Maussollos öbür dünyaya olan yolculuğuna uğurlanmıştır.
Yaklaşık 1650 yıl ayakta kalan yapı, M.S.1304 yılında meydana gelen bir deprem sonucu yıkılmıştır. 1402 yılında Bodrum’a gelen St. Jean şövalyeleri depremde yıkılmış olan anıt mezarın taşlarını sökerek Bodrum Kalesinin inşasında kullanmışlar ve depremden daha da yıkıcı bir zarar vermişlerdir. Ardından İngiliz Lord Stradford (1846) ve C.T. Newton (1856-1858) yaptıkları çalışmalar sonrasında Maussollein’dan arda kalanları British Museum’a taşımışlardır. 1966-1977 yılları arasında Prof. Dr. Kristian Jeppesen başkanlığındaki Danimarkalı bir ekip Maussolleion’da bilimsel kazılar yapmıştır. Bu kazılar sonucu ele geçen eserler 1982 yılında düzenlenen Maussolleion Anıt Mezar Müzesi’nde sergilenmeye başlanmıştır.
Bilet gişesini geçtikten sonra sol tarafta yer alan sergi salonunda; mezarın planı, maketi, British Museum’a götürülen frizlerin alçı kopyaları, kazılar sırasında ele geçen küçük eserler ile geriye kalan iki adet orijinal kabartma parçası bulunmaktadır. Bu salonu gördükten sonra mezar odası gezilebilir. Mezar odasına giriş, sundurma altında görülen merdivenlerden sağlanmaktadır. Bu alanda mezara ait adak yeri ve su kanalları bulunmaktadır. Odanın kuzeyinde görülen duvar, mezar alanını çevreleyen koruma duvarının (peribolos) bir kısmıdır. Çevrede görülen mermer tamburlar mezarın üst kısmındaki sütunlara aittir. Volkanik kaya oyularak yapılan tüneller ise Maussollos öncesi dönemlere tarihlenen bir mezar odasına açılmaktadır. Mezar alanını çevreleyen moloz taş örgü kuru duvar, volkanik doğal kayanın korunması için günümüzde yapılmıştır.
BODRUM ZEKİ MÜREN SANAT MÜZESİ
Adres: Kumbahçe Mahallesi, Zeki Müren Caddesi, No:11 Bodrum/MUĞLA
Müze Ziyaret Saatleri:
Yaz:(01 Nisan-30 Eylül) 08.30-19.00
Covid-19 Sürecinde: 10.00-17.00
Kış:(01 Ekim-31 Mart) 08.30-17.30
Covid-19 Sürecinde: 10.00-17.00
Zeki Müren bugün müze haline getirilen evini 1977 yılında sosyolog Fatma Mansur’dan 1 milyon 200 bin lira karşılığında satın almıştır. 08 Haziran 2000 tarihinde Kültür Bakanlığınca restore edilerek müze haline getirilmiş ve ziyaretçiye açılmıştır.
Sanatçının evi iki katlı olup ön ve arka tarafta bahçe bulunmaktadır. Taş bir merdivenden çıkılan evin giriş bölümünde büyük bir teras mevcuttur. Küçük taşlarla bezeli terasın ortasında arı, yelken ve çiçek motifleriyle süslenmiş bir beşgen vardır. Sanatçı sağlığında, evin yalnızca alt katını kullandığından gerçeğine sadık kalınarak alt katı sanatçının yaşadığı şekliyle dekore edilmiş üst kata ise müze görünümü verilmiştir.
Zeki Müren vaktinin büyük bir bölümünü son derece sade olmasına özen gösterdiği oturma odasında geçirirdi. Burada şiirlerini yazar, gazetelerini okur ve konuklarını bu odada ağırlardı.
Kış aylarında şömine yanardı. Şöminenin üzerindeki vazolar bir hayranı tarafından Japonya’dan gönderilmiştir.
Şöminenin üzerinde bulunan yağlı boya tabloda Osmanlıca 1329 tarihi bulunmaktadır.
Odadaki eşyaların tümü orijinal olup sanatçının sağlığında kullandığı eşyalardır. Sadece perdeler orijinaline uygun olarak sonradan yapılmıştır.
Sanatçı yatak odasını İstanbul’daki evinden getirmiştir. Yatak odasının bakımı yaptırılarak sergilenmeye konulmuştur. Vitrinlerde bulunan tüm eşyalar sanatçı tarafından kullanılmış olup üst katta fotoğrafları, kostümleri ve ödülleri sergilenmektedir.
BODRUM ANTİK TİYATROSU
Adres: Yeniköy Mahallesi, Kıbrıs Şehitleri Caddesi Bodrum/MUĞLA
Müze Ziyaret Saatleri:
Yaz: (01 Nisan - 30 Eylül) 08.30-19.00
Covid-19 Sürecinde: 10.00-17.00
Kış: (01 Ekim – 31 Mart) 08.30-17.30
Covid-19 Sürecinde: 10.00-17.00
Pazartesi Günleri Kapalı
Tanıtıcı Bilgi: Antik Tiyatro Halikarnassos Antik Kentinin kuzeyinde yer alan ve nekropol olarak kullanılmış olan Göktepe'nin güney yamacına denk gelmektedir. M.Ö. 4. yüzyıla tarihlenen bu görkemli yapı Roma İmparatorluk Çağı öncesi tiyatroların tüm özelliklerini yansıtmaktadır.
Tiyatro üç bölümde ele alınabilir.
l. Oturma Sıraları (Cavea) Bölümü:
At nalı şeklinde oyularak oturma kademeleriyle birlikte kabaca biçimlendirilmiş ana kaya üzerine yerleştirilen mermer bloklarla inşa edilmiştir. Oturma sıraları ortadan yatay olarak geçen (Diazoma) bir yolla enine ikiye ayrılmıştır. Alt bölüm sağlam bir biçimde günümüze kadar gelmişse de üst bölüm doğa ve insanların yaptığı tahribat nedeniyle harap bir durumdadır. Oturma sıraları ayrıca dikine 11 merdivenle (Kerkides) 12 bölüme ayrılmaktadır. Bu yatay ve dikey geçişler tiyatronun dolup boşalmasında kolaylık sağlamak üzere yapılmıştır. Eldeki verilere göre tiyatro 10.000 kişi kapasiteli olduğu düşünülmektedir. Oturma bölümünün yarım daireden büyük planlı olması en eski taş tiyatrolardan biri olduğunu göstermektedir.
2.Orkestra Bölümü:
Tiyatronun ortasında yer almaktadır ve oturma sıraları bölümüne uygun olarak yarım daireden daha büyük bir biçimde yapılmıştır. Antik Çağlarda oynanan oyunları, söylediği şarkılarla ve bir çeşit koreografi ile destekleyen koro, orkestrada yer almaktaydı. Ortada, oturma sıralarının hemen önünde yer alan sunak, Anadolu'da ortaya çıkmış bir tanrı olan Dionyssos'a yapılan sunular için konulmuştur. Roma Çağı'nın sonlarına doğru bu tip tiyatrolarda gladyatör ve vahşi hayvan dövüşleri yapılmıştır. Burada da seyircileri dövüşçülerden ayıran korkuluk levha kalıntılarını görmek mümkündür.
3.Sahne Yapısı:
Tiyatronun güney kısmında yer alır. At nalı biçimindeki oturma bölümünün açık kısmını kapatacak biçimde inşa edilmiştir. Dikdörtgen bir yapıdır. İki katlı bir yapı olduğu ve orkestraya bakan kısmında bir sahne önü podyumu bulunduğu izlenebilmektedir. Bu bölümün arka tarafındaki duvar üzerinde oynanacak oyuna göre değişen portatif dekor levhaların asıldığı oyuklar görülebilmektedir. Sahne yapısındaki kapılar, oyunda rol alan oyuncuların ve protokolün kullandığı kapılardır. Sahne binası ile oturma bölümü arasında yer alan girişler (Parados) izleyicilerin giriş ve çıkışlarına ayrılmıştır.