147. İngiltere'den İadesi Sağlanan Milet Kökenli Kore Torsosu (1 Adet) (2024)
147. İngiltere'den İadesi Sağlanan Milet Kökenli Kore Torsosu (1 Adet) (2024)
İngiltere'nin Londra şehrinde faaliyet gösteren Christie's Müzayede Evinin 8 Aralık 2021 tarihli "Antiquities" isimli müzayedesinde yayımlanan kataloğunda 65 lot numarası ile satışa sunulan mermer Kore Torsonun ülkemiz kökenli olabileceği tespit edilmiştir.
Torsoya ilişkin müze uzmanlarımız ve akademisyenlerce yapılan incelemeler sonucu ülkemiz kökenli olduğu anlaşılmış ve konuya ilişkin uzman raporları hazırlanmıştır. Bununla birlikte sürece eş zamanlı olarak eserin satışının durdurulması talep edilmiştir.
Esere ilişkin müze uzmanlarımızca hazırlanan bilimsel raporlarlar Dışişleri Bakanlığımız kanalıyla İngiliz makamlarına iletilmiş ve eserin ülkemize iadesi talep edilmiştir.
Anadolu’da taş heykel yapımı MÖ 6’ıncı yüzyıldan itibaren
yaygınlaşmış ve İonia ve Karia bölgesi üretim merkezleri olmuştur. Erken heykel gruplarında en önemli grubu Kouros’lar (erkek heykeli) ve Kore’ler (kadın heykeli) oluşturmaktadır. Kore’ler kutsal alanlarında Artemis (Delos, Klaros), Hera (samos), Nympheler (Samos), Athena (Atina, Miletos), Demeter (Eleusis) olarak karşımıza çıkarlar. Kore, antik heykel sanatında ayakta durur hâlde betimlenen mermer, genç kadın heykellerine verilen isimdir. Çeşitli renklerle boyanan bu heykeller cepheden betimlenmiş, neredeyse dedalik karakterlidir. Ayakları yan yana bitişik, bazı örneklerde bir ayak önde, kollardan biri genellikle kalça hizasında eteğin kıvrımlarını tutarken diğeri göğüs hizasında öne doğru uzanır ya da göğüste bir nesne tutarken tasvir edilmiştir. Koreler peplos, himation, kithon giyer ya da epiblemaya sarılı bir biçimde betimlenmiştir. Bu giysiler tamamen desenli olabilecekleri gibi kenarlarında bordür taşıyan örnekleri de mevcuttur. İadeye konu körenin gövdesi; alt bölümü
büyük çarkta şekillendirilmiş kil heykellerin etkisini taşır biçimde silindirik gövdelidir. Bu körenin başı küresel biçimli olmalıdır. Kore torsosunun küçük boyutlarda olması ve elinde tuttuğu alışılmış dışı atribü onun adak hediyesi olabileceğini düşündürmektedir.
Yapılan girişimlerin ardından eserin satışı askıya alınmış ve yasadışı yollarla ülkemizden çıkarıldığına ilişkin ek olarak delil niteliğinde bilgi ve belgeler talep edilmiştir. Bu doğrultuda eserin kökenine ışık tutabilecek arşiv belgeleri taranmış ve İngiliz makamlarına sunulmuştur.
Ayrıca; konuya ilişkin Didim Cumhuriyet Başsavcılığımızca da bir soruşturma başlatılmış ve başlatılan soruşturma kapsamında eserin ülkemize iadesi için bir adli istinabe talebi hazırlanarak Adalet Bakanlığımız kanalıyla ilgili ülkeye gönderilmiştir.
Bakanlığımız girişimleri sonucu sunulan somut bilgi, belge ve delillerle birlikte yürütülen adli yardımlaşma talebimiz kapsamında esere el konulmuştur. 26 Ocak 2024 tarihinde ülkemize getirilen heykel geçici olarak Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde bulunmaktadır.
