KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Anadolu’nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Hipostil Camiileri

UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alınma Tarihi: 2023
iste Sıra No:
1694
Yeri: 
Seri varlığımızı oluşturan bileşenler 5 farklı ilde yer almakta olup aşağıda listelenmektedir.
1.Afyonkarahisar Ulu Camii : Ege Bölgesi, Afyonkarahisar, Merkez
2.Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camii : İç Anadolu Bölgesi, Ankara, Altındağ
3.Sivrihisar Ulu Camii : İç Anadolu Bölgesi, Eskişehir, Sivrihisar
4.Mahmut Bey Camii : Karadeniz Bölgesi, Kastamonu, Merkez
5.Eşrefoğlu Camii : Akdeniz Bölgesi, Konya, Beyşehir

Koordinatları: 
1.Afyonkarahisar Ulu Camii:  30° 31‘ 46.471’’ Doğu 38° 45‘ 18.129’’ Kuzey
2.Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camii: 32° 51‘ 55.042’’Doğu 39° 56‘ 12.681’’ Kuzey
3.Sivrihisar Ulu Camii: 31° 32‘ 14.202’’ Doğu 39° 27‘ 03.559’’ Kuzey
4.Mahmut Bey Camii: 33° 41‘ 17.702’’ Doğu 41° 28‘ 49.594’’ Kuzey
5.Eşrefoğlu Camii: 31° 43‘ 06.992’ Doğu 37° 41‘ 00.476’’ Kuzey

Listeye Alınma Kriterleri: (ii), (iv)
Kategori: Kültürel

Seri alan, Anadolu’da 13. yüzyılın sonu ile 14. yüzyılın ortaları arasında inşa edilen ve her biri Türkiye’nin farklı bir bölgesinde bulunan beş hipostil camiden oluşmaktadır. Bunlar Afyonkarahisar Ulu Camii (1272-77), Eskişehir Sivrihisar Ulu Camii (1274-75), Ankara Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camii (1289-90), Konya Beyşehir Eşrefoğlu Camii (1296-99) ve Kastamonu Kasaba Köyü Mahmut Bey Camii'dir (1366-67).

Düz ahşap tavanın mukarnaslı veya devşirme sütun başlıklı ahşap direkler tarafından taşındığı benzersiz bir ahşap yapı sisteminde inşa edilen beş cami, İslam mimarisinin gelişiminde önemli bir yer teşkil eden belirli bir yapı türünün seçkin örneklerini temsil etmektedir.

Seri alanımızın bileşenlerini oluşturan beş cami, bazı ortak mimari özelliklere ve tarihi bağlantılara sahip olmaları ve konum, kullanım/işlev, tasarım ve malzeme açısından özgünlüklerini büyük ölçüde korumaları sebebiyle hipostil tipi ahşap caminin en iyi korunmuş ve erken örneklerini temsil eden bir grup olarak değerlendirilmiştir.

Ahi Şerefeddin (Arslanhane), Beyşehir Eşrefoğlu ve Mahmut Bey Camileri uzunlamasına dikdörtgen, bazilikal planlı; Sivrihisar ve Afyonkarahisar Ulu Camileri ise kûfe tipi planlıdır. Yapıların dış cephesi yığma ve kesme taşlarla inşa edilirken, iç kısımları ahşap taşıyıcı sisteme sahiptir. Ana ibadet salonu (harim) ahşap direklerle desteklenen ahşap kirişli düz bir tavanla örtülüdür. Başlangıçta düz toprak damlı olan camiler, günümüzde bakır veya kurşunla kaplanmış kırma çatılara sahiptir.

Seri varlığımızın bileşenlerini oluşturan camiler; kapılar, minberler, sütunlar, sütun başlıkları, tavan kirişleri ve konsollar dahil olmak üzere mimari donanım ve mobilyalarda ustaca kullanılan ahşap oymacılığı ve işçiliği açısından da önemlidir. Bazılarında 13. yüzyıl sonlarına ait kündekari tekniği ile yapılmış minberlerin seçkin bir örneği bulunmaktadır.



Afyonkarahisar Ulu Camii



Afyonkarahisar Ulu Camii



Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camii


Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camii


Mahmut Bey Camii


Mahmut Bey Camii


Eşrefoğlu Camii


Eşrefoğlu Camii


Sivrihisar Ulu Camii


Sivrihisar Ulu Camii