Priene Antik Kenti, Aydın İli, Söke İlçesinin 15 km güneybatısında, Güllübahçe Mahallesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. İyon Birliği’nin bir üyesi olan ve birliğin merkezi Panionion’u topraklarında barındıran Priene hakkında antik kaynaklardaki ilk bilgilere M.Ö. 7. yüzyıl ortalarında rastlanmaktadır. Priene M.Ö. 645-546 yılları arasında Lydia, sonrasında Pers egemenliğine girmiştir. Antik Çağ’ın yedi ünlü bilgesinden biri olan Bias, M.Ö. 6. yüzyılda Priene’de yaşamıştır. Priene, İon kentlerinin Pers egemenliğinden kurtulmak için başlattıkları İon İsyanı’na (M.Ö. 500/499) katılmış ve M.Ö. 5. yüzyılda Attika-Delos Deniz Birliği’nde yer almıştır. Kentin Arkaik ve Klasik dönemlerdeki yeri bilinmemektedir.
Priene, Miletli Hippodamos’un kendi adıyla anılan planı esas alınarak M.Ö. 4. yüzyıl ortalarında Mykale'nin (Samsun Dağı) güney yamaçlarında yeniden inşa edilmiştir. Büyük İskender tarafından özerklik verilen kent, Seleukoslar ve Ptolemaioslar krallıklarından sonra Bergama Krallığı egemenliğine girmiş, III. Attalos’un vasiyeti üzerine M.Ö. 129 yılında Roma İmparatorluğu’na bırakılmıştır. Menderes nehrinin getirdiği alüvyonlar nedeniyle denizden gittikçe uzaklaşan Priene, zamanla önemini yitirmeye başlamıştır. Bizans döneminde Piskoposluk merkezi haline gelen kent, M.S. 13. yüzyılda tamamen terkedilmiştir.
Priene, antik çağdan bugüne kadar en iyi korunan şehir planlama örneği olması nedeniyle, Anadolu'da şehir planlamasının gelişimini anlamak ve modern planlama çalışmaları için bir model olarak oldukça önemlidir. Antik kent merkezinde dönemin ünlü mimarları tarafından inşa edilen ve şehir planına ustalıkla yerleştirilen çok sayıda anıtsal yapı bulunmaktadır. Bunlar arasında mimar Pytheos’un planladığı Athena Tapınağı, Demeter Tapınağı, Tiyatro, Agora, Asklepios Tapınağı, Bouleuterion, Yukarı Gymnasion, Aşağı Gymnasion, Mısır Tanrıları Tapınağı, Büyük İskender’in evi ve Bizans dönemi Piskoposluk kilisesi sayılabilir. Bunların yanında, Geç Klasik ve Helenistik dönemden kalma türünün en iyi korunmuş örneklerden biri olarak Priene'nin evleri, yerleşim tarihi hakkında önemli bilgiler sunmakta olup, kent bu yönüyle "Anadolu’nun Pompei'si" olarak tanımlanmaktadır.
