ADANA MÜZESİ MÜDÜRLÜĞÜ
İletişim bilgileri:
Adres : Döşeme Mahallesi, Ahmet Cevdet Yağ Bulvarı No: 7, Seyhan/ADANA
Tel : (322) 454 38 55-57
Faks : (322) 454 38 56
Email : adanamuzesi@ktb.gov.tr
Sorumlu olduğu il/ilçe : Adana/Seyhan
Bağlı Birim : Arkeoloji Müzesi
Atatürk Evi Müzesi
Kuruköprü Anıt Müzesi ve Geleneksel Adana Evi
Anavarza Ören Yeri
Şar Ören Yeri
ADANA ARKEOLOJİ MÜZESİ
Adres: Döşeme Mahallesi, Ahmet Cevdet Yağ Bulvarı No: 7 Seyhan/Adana
Müze Ziyaret Saatleri (Yaz/Kış): Yaz: 1 Nisan-31 Ekim: 08:30-19:00
Kış: 1 Kasım-31 Mart: 08:30-17:00
Adana Müzesi, Cumhuriyetin ilanından hemen sonra, 1924 yılında kurulmuş olup Türkiye’nin en eski on müzesinden biridir. İlk olarak çevredeki sütun başlıkları ve lahitlerin Polis Dairesinde toplanmasıyla kurulan Müze, 1928’de Taşköprü’nün başında, şimdi yıkılmış olan Cafer Paşa Camii’nin medresesinde ziyarete açılmıştır. Daha sonra 1950 yılında Kuruköprü’de yer alan ve bir dönem Etnografya Müzesi olarak kullanılan Kuruköprü Anıt Müzesi’ne, oradan da 1972 yılında modern müze binasına taşınmıştır.
Ancak mevcut müzenin de kültür varlıklarının korunması, saklanması ve teşhirinde yetersiz kalmaya başlaması nedeniyle, yeni bir müzeye ihtiyaç duyulmuş ve Seyhan İlçesi, Döşeme Mahallesi'nde yer alan ve yazar Orhan KEMAL’in önemli edebi eseri “Bekçi Murtaza” kitabına da esin kaynağı olan “Milli Mensucat Fabrika’nın restore edilerek Adana Yeni Müze Kompleksi olarak değerlendirilmesi uygun bulunmuştur. 2013 yılında yapımına başlanan Adana Yeni Müze Kompleksi I. Etap çalışmaları kapsamında, Arkeoloji Müzesi teşhir-tanzim çalışmaları tamamlanarak 18 Mayıs 2017 tarihinde ziyarete açılmıştır.
Adana Arkeoloji Müzesinde, prehistorik dönemden bugüne insanlığın yaşam serüveninin, bilgi metinleri, görseller, diaromalar ve canlandırmalar eşliğinde anlatıldığı sekiz salon bulunmaktadır.
Salonlarda prehistorik dönem eserleri, Hitit, Asur, Arkaik, Helenistik, Roma, Doğu Roma, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait heykeller, lahitler steller, sunaklar ve büstler gibi taş eserler, cam, pişmiş toprak ve bronzdan yapılmış çeşitli kaplar, pişmiş toprak ve bronz kandil ve figürinler, silindir-damga mühürler, cam, bronz ve altın takılar ile diğer arkeolojik buluntular sergilenmektedir.
Teşhir edilen eserler içerisinde özellikle Hitit Fırtına Tanrısı Tarhunda’ya ait taş heykel, Anadolu Hiyeroglif Yazıtlı Stel, Babil Steli, Adana İli, Seyhan İlçesi’nde denizden çıkarılan bronz erkek heykeli ile Roma Dönemi’ne ait mermer Antropoid Lahit ve Akhilleus Lahti dikkat çekmektedir.
ATATÜRK EVİ MÜZESİ
Adres : Kayalıbağ Mah.Seyhan Cd.No:59 Seyhan/ADANA
Tel : (322) 359 78 66
Müze Ziyaret Saatleri (Yaz/Kış): Yaz: 1 Nisan-1Ekim 08:30-19:00
Kış : 1 Ekim-1 Nisan 08:30-17:30
Atatürk Evi Müzesi, Adana İli, Seyhan İlçesi, Kayalıbağ Mahallesi'nde yer almakta olup, 19. yy.da yapılmış geleneksel Adana evlerinin en iyi örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Ramazanoğullarından Suphi Paşa’ya ait olan konak, ahşap yığma tarzda iki katlı kagir bir yapıdır. Osmanlı mimarisi özelliklerini yansıtan ve taşınmaz kültür varlığı olarak tescillenen Konak, aynı zamanda Mustafa Kemal ATATÜRK’ün Adana’yı ziyaretleri sırasında konakladığı bir mekandır.
1976 yılında Atatürk Bilim ve Kültür Müzesi olarak düzenlenen konak, Atatürk’ün 100. doğum yılı olan 19 Mayıs 1981 tarihinde Adana Müzesi Müdürlüğü'ne bağlı Atatürk Evi Müzesi olarak ziyarete açılmıştır. 1998 yılında yaşanan deprem nedeniyle ziyarete kapatılan Müze 2003 tarihinde yeniden ziyarete açılmıştır.
İki katlı olan Müzede, Mustafa Kemal ATATÜRK’ün, Adana ziyaretlerine dair fotoğraflar, gazete haberleri, Kuva-yi Milliye Dönemi’ne ait eşyalar ile Adana kültürüne ait etnografik eserler sergilenmektedir.
KURUKÖPRÜ ANIT MÜZESİ VE GELENEKSEL ADANA EVİ
Adres : Kuruköprü Mah. Ziyapaşa Caddesi No:7
Seyhan/ADANA
Tel : (322) 363 37 17
Müze Ziyaret Saatleri (Yaz/Kış) : Yaz: 1 Nisan-1Ekim 08:30-19:00
Kış : 1 Ekim-1Nisan 08:30-17:30
Bölgenin arkeolojik zenginliklerini sergilemek amacıyla 1924 yılında, Adana Eski Eserler Müzesi’nin kurulmasına karar verilmiş ve müze binası için ilk olarak Taş Köprü’nün yakınlarında bulunan Cafer Ağa Medresesi uygun görülmüştür. Bir süre burada hizmet verildikten sonra kullanılamayacak durumda olan yapının yıkılmasının ardından, Rum Kilisesi’ne taşınılmıştır.
1950 yılından itibaren Adana Müzesi olarak hizmet veren bina, 1972 yılında Arkeoloji Müzesi’nin açılıp birçok eserin yeni müzeye taşınmasıyla müze deposu olarak kullanılmıştır. 1983 yılındaki restorasyon çalışmasının ardından Etnografya Müzesi adı ile tekrar müze işlevi kazandırılmıştır. 2008 yılında müzedeki etnoğrafik eserler, mevcut Arkeoloji Müzesi'ne taşınmış ve binada yapılan restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından 2017 tarihinde Kuruköprü Anıt Müzesi ve Geleneksel Adana Evi olarak ziyarete açılmıştır.
ANAVARZA Ören Yeri
Adres : Dilekkaya Mahallesi, Kozan/ADANA
Müze Ziyaret Saatleri (Yaz/Kış) : 08:30-17:30
Anavarza Ören Yeri, Adana İli’nin 70 km. kuzeydoğusunda, Kozan İlçesi’nin 28 km. güneyindeki Dilekkaya Köyü sınırları içerisindedir. Kentin ismi Persçe yenilmez anlamına gelen “Nezarba” kelimesinden türemiştir. M.Ö. 19 yılında Roma İmparatoru Augustus’un burayı ziyareti sırasında adı Kaisareia olarak Augustus’a ithaf edilen kent, Tarkondimotos Krallığı'nın ekonomik, ticari ve politik merkezi olarak önem görmüştür.
İmparator Septimius Severus Anavarza’yı M.S. 198 ve 203 yıllarında “neokoros”, 204 yılında da metropolis ünvanı ile onurlandırmıştır. Kilikya Pedias olarak bilinen (ovalık Kilikia) şehirlerin Parthlara karşı savaşında Roma Ordusu için ideal bir yerleşim yeri kabul edilen kent, Roma ordularının lojistik destek birimi olarak öne çıkmıştır. Şehir M.S. 204 de eyalet meclisinin Anavarza’da toplanmaya başlamasıyla bölge içinde lider kent olma özelliğine ulaşmıştır. Üç kemerli muhteşem zafer takı, çift şeritli sütunlu caddesi, tiyatrosu, amfitiyatrosu, stadyumu, tapınakları, meclis binası, nekropolleri ve hamamlarıyla birçok anıtsal yapı bu dönemde inşa edilmiştir.
Anavarza’da, Ala Kapı olarak adlandırılan üç kemerli tak, kuzey-güney doğrultulu sütunlu ana caddeye açılmaktadır. Çift şerit planlı ana cadde 34 m. genişlik ve 2700 m. uzunluktaki ölçüleriyle antik dünyanın en büyük cadde yapısını oluşturmaktadır. Anadolu’da ki üç amfitiyatrodan günümüze en sağlam gelebileni Anavarza’dadır. M.S. 92 yılında imparator Domitianus tarafından yaptırılan 25 km. uzunluktaki su kemerleri dünyadaki en uzun ve gösterişli aquadüktler arasında gösterilmektedir.
M.S. 408’de İmparator Theodisius Dönemi'nde, Kilikya Secunda’nın başkenti ilan edilen kent 525 ve 561 yıllarında iki büyük deprem ile yıkılmış, Justinius ve I. Justinianus dönemlerinde yeniden inşa edilmiştir. M.S. 7. ve 8. yüzyıllarda Araplar tarafından işgal edilen kent sonraki yüzyıllarda Araplar ve Doğu Romalılar tarafından çeşitli defalar el değiştirmiştir.
Sarp ve yüksek bir kaleyi çevreleyen 1500 m. uzunlukta ve her 70 m. içinde yer alan 20 burç ile tüm ovadan görülebilen görkemli ve etkileyici bir sur sistemine sahip olan kent, M.S. 11 yy. da Alparslan’dan kaçan I. Toros tarafından işgal edilerek Armenia Krallığı’na başkent yapılmıştır. 1375 yılında Memlükler’den sonra tarih sahnesindeki önemini kaybeden kent veba salgınları gibi doğal unsurlarında etkisiyle terk edilmiştir.
Dağ Tanrısı Zeus Olybris/Olybreus kültünün merkezi olan Anavarza İmparator Nero Dönemi'nde yaşamış, Roma ordusunda görev yapan ve halk arasında Lokman Hekim olarak bilinen Dioskurides isimli ünlü farmakolojist ve tıp hekiminin doğum yeridir. Dioscurides 5 ciltlik bilimsel eseri “De Materia Medica” sayesinde farmakolojinin babası kabul edilmektedir. Ayrıca ünlü şair Oppianus'un da doğup yaşadığı bu kentte çok sayıda keten dokuma atölyesi bulunduğu antik kaynaklardan öğrenilmektedir.
Helenistik, Roma, Doğu Roma, Orta Çağ, Arap, Ermeni ve Osmanlı gibi Anadolu’nun birçok önemli uygarlıklarının kültür izlerini taşıyan kent, bir çok farklı kültür ve uygarlığa ev sahipliği yapmış ve kazanmış olduğu bu zengin kültürel mirasın izlerini, 15 Nisan 2014 tarihinde UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesine girmeye hak kazanarak taçlandırmıştır.
ŞAR Ören Yeri
Adres : Şar Mahallesi Tufanbeyli/ADANA
Müze Ziyaret Saatleri (Yaz/Kış) : 08:30-17:30
Adana İli, Tufanbeyli İlçesi, Şar Köyü sınırları içerisinde (Şar Ören Yeri-Komana Antik Kenti) yer almaktadır. Milattan önce yaşamış olan tüm tarihçi ve tarihi coğrafyacılar tarafından da bilinen kent, Asurluların Malatya’dan Kayseri’ye geçiş güzergahında bulunmaktaydı. Çukurova toprakları üzerinde hüküm süren Kizzuwatna’nın kültür başkentinin Kumanni- Comana olduğu konusunda tespitler bulunmaktadır. Kronolojik olarak bakıldığında, bölgede Geç Asur ve Haçlı krallıkları ile Arapların egemenlik arayışında oldukları çeşitli kalıntı ve buluntulardan anlaşılmaktadır.
Bugün Şar Ören Yeri’nde ayakta kalan yapılar Roma ve Erken Doğu Roma olarak tarihlendirilmektedir. Şar Ören Yeri içerisinde yer alan Kırık Kilise, tiyatro, Alakapı, kent surları, nekropoller, tümülüsler, kaya mezarları dağınık halde konumlanmıştır.
Şar Ören Yeri’nde Ortaçağın başlarına tarihlenebilen en önemli yapı olan Kırık Kilise, orijinalinde M.S. 4. yüzyıl ortalarına tarihlenen bir Geç Antik Devir mezar yapısı olup daha sonra tarihi tam belirlenemeyen bir dönemde haç biçimli bir kiliseye dönüştürülmüştür. Söz konusu anıt mezarın 311 yılında Noricum Eyaleti'nde praeses olarak görev yapan Roma Senatörü Aurelius Claudius M.S. 4. yüzyıl ortalarına tarihlenebileceği kitabesinden anlaşılmaktadır. Anıt mezarın tüm alt kısmı ve tonozlu mezar odası korunarak günümüze ulaşabilmiştir.