Uluslararası anlamda dünya kültürel mirasının ortak paylaşımını hedefleyen ve kar amacı gütmeyen bir sanal müze projesi olan Sınırı Olmayan Müzelerin (Museum with no frontiers), kültürler arası diyaloğu geliştirme ve ülkelerin ortak kültürel mirasını tanıtmayı amaçlayan yeni çalışması, içerisinde Bakanlığımız, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce temsil edilen ülkemizin de yer aldığı 22 ülkeden küratörlerin katılımıyla gerçekleştirilecek olan “Tarihi Paylaşmak – Avrupa-Türk-Arap İlişkileri - 1815-1918” (Sharing History –Arab World-Turkish-Europe - 1815-1918) konulu sanal müze projesidir.

 

Söz konusu proje 1815-1918 tarihleri arasındaki (Napolyon sonrası yeniden yapılanma süreci “Viyana Kongresi 1814-15” ve I. Dünya Savaşı arasındaki periyod) Arap - Türk ve Avrupa ilişkilerine ticari, ekonomik, seyahat, teknoloji, sosyal ve kültürel açıdan odaklanmaktadır. Projenin amacı öğretmenler, öğrenciler ve diğer tüm ilgi grupları için tarih, kültürel ürünler, belgeler, anıtlar ve tarihi alanlar gibi somut kalıntılar yardımıyla geçmişin, kanıtlarıyla keşfedilebileceği bir eğitim aracı oluşturmaktır. Proje aynı zamanda küresel bir toplumda barış içinde bir arada yaşamanın temeli olarak her ülkenin bir diğerinin bakış açısına saygı duymasının önemi üzerine farkındalık yaratmayı hedeflemektedir. Anılan çalışma için yapılan toplantılar sonucunda katılımcı ülkeler ve müzelerden gönderilen nesneler, anıtlar ve sitlere dair görseller ve bilgilerden oluşan koleksiyon kullanılarak projeye katılan ülkelerin küratörleri tarafından 11 ayrı sergi teması oluşturulmuş olup her bir sergiye yönelik çalışmalar devam etmektedir.

 

Bugüne kadar Sınırı Olmayan Müzeler tarafından Ortaçağ Sanatı, Barok Sanat, Akdeniz'de Sanat ve İslam Sanatı’nın Büyük Patronları konulu 4 uluslararası akımın parçasını oluşturan 15 sergi teması başlatıldı. İlgili sergi katalogları İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Portekizce, İspanyolca, İsveççe, Türkçe, Arapça olmak üzere “9” dile çevrilmiştir. 2007 yılında, Türkiye ile birlikte 14 Akdeniz ülkesinin katılımıyla “İslam Sanatını Keşfedin” (Discover İslamic Art) konulu web sayfası ve sanal müze çalışması gerçekleştirilmiştir. Ülkemizden 50 eser, 35 anıt ve arkeolojik kent ile birlikte bu 14 ülkeden gelen toplam 1.235 adet eser, anıt ve arkeolojik sit alanının fotoğraf ve bilgileri www.discoverislamicart.org web sayfasında ziyaretçiye sunulmuştur.
     
“Tarihi Paylaşmak” projesinin temelleri ilk olarak 12-16 Aralık 2012 tarihinde gerçekleşen Madrid’teki toplantıda atılmış ve Nisan 2013 tarihinde Kahire’deki toplantıyla devam etmiştir. Söz konusu proje için ortakların üçüncü toplantısı Birleşik Arap Emirlikleri’nin Sharjah şehrinde 10-15 Aralık 2013 tarihlerinde, Sharjah İslam Eserleri Müzesinde düzenlenmiştir. Projenin bir sonraki ve son toplantısı ise 28 Mayıs – 01 Haziran 2014 tarihinde Bükreş’te düzenlenmiş olup web sitesinin 2015 baharında ziyaretçilerin hizmetine sunulması öngörülmektedir.

 

Söz konusu sanal müze çalışmasına 19. yüzyıla ait koleksiyonlarıyla ülkemizden katkı sağlayan müze/özel müze/özel koleksiyon ve kurumlar şunlardır:

 

1-)  İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü
2-)  Yıldız Sarayı Müzesi Müdürlüğü
3-)  Ankara Etnografya Müzesi Müdürlüğü
4-)  İstanbul Üniversitesi, Nadir Eserler Kütüphanesi, II. Abdulhamit’in Yıldız Albümü İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Tarihi Müzesi
5-)  Bursa Basın Tarihi Müzesi
6-)  İstanbul PTT Müzesi
7-)  Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Resim ve Heykel Müzesi
8-)  Pera Müzesi
9-)  Sadberk Hanım Müzesi
10-) Sakıp Sabancı Müzesi
11-) Sirkeci Garı TCDD İstanbul Demiryolu Müzesi
12-) Çatalca Mübadele Müzesi – Lozan Mübadilleri Vakfı
13-) Ömer M. Koç Koleksiyonu (Eski İstanbul Fotoğrafları ve Orient Ekspres Seyahat Afişleri)
14-) TBMM Genel Sekreter Yardımcılığı - Milli Saraylar, Müzecilik ve Tanıtım Başkanlığı –  Tablo Koleksiyonu
15-) 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi
16-) Askeri Müze ve Kültür Sitesi Komutanlığı (Harbiye Askeri Müzesi)

 

Söz konusu projeye katılım sağlayan diğer ülke ve kurumlar arasında Avusturya, İngiltere, Fransa, İtalya, Almanya, İspanya, Yunanistan, Portekiz, Romanya, Makedonya, Sırbistan gibi Avrupa ülkelerinin yanı sıra Katar, Mısır, Ürdün, Lübnan, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Fas ve Tunus gibi Arap Ülkeleri ile bu ülkelerden kültür ve sanat alanında önemli müze/kütüphane ve kuruluşlar yer almaktadır.

 

Geçmiş, dünya vatandaşlarının sahip çıktığı ortak insanlık mirasıdır. UNESCO da ilkesel olarak, hangi uygarlığın ve kültürün ürünü olduğunu göz önüne almaksızın, belli bir taşınır ya da taşınmaz kültür varlığına insanlığın ortak mirası olarak bakmaktadır.

 

Bu ilke kapsamında ortak kültürel mirasa dair verileri kolay ulaşılabilir hale getirmek ise Avrupa Birliği gibi kurumsal yapılar için öncelikli hedeftir. Bu hedef, 27-28 Kasım 1995 tarihinde toplanan AB ve Akdeniz Ülkeleri Dışişleri Bakanları Konferansı sonucunda ilan edilen “Barcelona Deklarasyonu”na konu olmuştur. Deklarasyonun  “Avrupa - Akdeniz bölgesinde sosyal, kültürel ve insani boyutlarda işbirliğinin sağlanması” ilkesinden yola çıkarak Sınırı Olmayan Müzeler Birliğinin “Tarihi Paylaşma, Arap –Türk - Avrupa -İlişkileri 1815-1918” sergi temasının oluşturulmasının kültürlerarası iletişim, entegrasyon ve interaktif bir atmosferin yaratılması için uygun olduğu düşünülmektedir.

 

Doğu ile Batının Avrupa ile Asya’nın birleştiği yer olarak Türkiye binlerce yıldır kültürlerin ve uygarlıkların yarattığı benzersiz bir ortak yaşama ev sahipliği yapmıştır. Türkiye’nin tarihi ve kültürel mirası bu projeye katılan ülkelerinkine yakından bağlıdır ve çalışma kapsamındaki orijinal Türk unsurları ile döneme bakış açıları ve temaların ortaya konması büyük önem arz etmektedir. Özellikle dönemin insanlık tarihi açısından önemli değişim ve dönüşümleri kapsaması itibariyle ülkemiz tarihi bu çerçevede yapılacak çalışmalar için temel referans kaynağıdır.

 

Ülkemizin sahip olduğu zengin müze koleksiyonları, dünya tarihi üzerindeki tartışmasız yeri ve bir kültür destinasyonu olarak özgünlüğü göz önüne alındığında Sınırı Olmayan Müzeler gibi kuruluşların faaliyetlerinde Ülkemiz adına Bakanlığımızca da katılım sağlanarak bilgi paylaşımında bulunulmasının Ülkemiz tanıtımı için büyük yarar sağlayabileceği düşünülmektedir.

 

 

 

Birleşik Arap Emirlikleri, Sharjah Arkeoloji Müzesindeki Toplantının Açılış Konuşmaları
13.12.2013

 

 

 

 

 

Birleşik Arap Emirlikleri, Sharjah İslam Eserleri Müzesi, Sanal Müze Çalışma Ekibi
13.12.2013

 

 

 

 

Romanya, Bükreş’teki Toplantının Açılış Konuşmaları
29 Mayıs 2014

 

 

 

 

 

Romanya, Bükreş, Sanal Müze Çalışma Ekibi
31.05.2014